RAID Nedir ve ne için kullanılır
Bu flood`da RAID nedir ve LINUX üzerinde RAID yapılandırılmasını inceleyeceğiz.
RAID NEDIR
Herhangi bir sunucu üzerinde çalışılırken sabit disklerden birinin bozulması hem sistemin çalışmasını durdurabilir, hem de verilerde kurtarılamaz kayıplara sebep olabilir. Bu tip durumların önüne geçmek için birden fazla sabit diskin bir arada kullanılarak daha güvenilir diziler oluşturması işlemine RAID (Redundant Array of Independent Disks) denilir. İlk defa University of California araştırmacıları tarafından 1988'de yayımlanan “A Case for Redundant Arrays of Inexpensive Disks (RAID)” makalesinde anlatılmıştır. Bu makalede ucuz disklerin paralel kullanımları yardımıyla güvenilir ve verimli disk okuma/yazma işlemlerinin sağlanabileceği anlatılmaktadır.
Raid kavramını yazılımsal ve donanımsal olarak iki parçada incelemek mümkün.
- Donanımsal RAID ( Hardware RAID)
2. Yazılımsal RAID ( Software RAID or Soft RAID)
Donanımsal Raid için bir RAID kontrol kartı lazımken yazılımsal Raid ayrıca bir donanıma ihtiyaç duymaz ve OS içerisinde çalışır.Ancak yazılımsal RAID’in bazı matematiksel işlemleri daha yavaş yapacağı, ayrıca disk bozulmaları durumunda sistemi kapatmadan tamir etme işleminin yapılamayacağını göz önünde bulundurmakta fayda var.
RAID BİÇİMLERİ
Şuan mevcut olan bir çok RAID biçimleri vardır.Onlardan en çok kullanılanlara göz atacağız.
- RAID 1
Raid 0 en az 2 diske kurgulanabilen ve sunucunun performansını geliştirmesi için tercih edilip Disk bölüştürme olarak da bilinen bir sistem.Bir diske yazılan verinin aynısı diğer diske de yazılır. Böylece disklerden birisi arızalandığında, verinin aynısı diğer diskte de olduğu için kayıp yaşanmaz. Bu işleme mirroring denilir.
Bu işlemde yazma açısından bir performans kazancı sağlanılmaz, teorik üst limit tek diskin yazma hızına eşittir. Okuma işlemlerinde hızlanma sağlanır. RAID kartları bir blok veriyi okuyacağı zaman verinin yarısını bir diskten, diğer yarısını diğer diskten okuyacağı için teorik olarak 2 kat okuma hızlanması sağlanır.
Ayrıca harcanan disklerin yarısının toplam kullanılabilir kapasite olacağını göz önünde bulundurmak gerekir.
RAID 1 yapılarında 2'den fazla disk kullanılabilir ancak kullanılacak disk sayısı çift olmak zorundadır. Pratikte hemen hiçbir zaman 2'den fazla disk ile RAID 1 yapılmaz, hatta çoğu RAID kartı da bunu desteklemez. Genellikle 2'den fazla disk kullanımında RAID 5, RAID 10 gibi yapılar tercih edilir.
Bütün RAID yapılarında olduğu gibi, RAID 1'de de kullanılacak iki diskin aynı boyutta olması (hatta aynı marka/model olması) tercih edilir. Eğer farklı boyutta diskler kullanılırsa, küçük boyutu olan diskin boyutu kadar alan kullanılabilir olur.
2. RAID 0
Tıpkı RAID 1 gibi en az iki diske ihtiyaç duyar, ancak bu sefer mirroring uygulanmaz. Yazılacak bloğun yarısı ilk diske, diğer yarısı da ikinci diske yazılır. Bu işleme data striping denilir. Böylece hem okuma, hem de yazma işlemlerinde yaklaşık 2 kat hızlanma sağlanılır. Ayrıca harcanan disklerin tamamının kapasitesi kullanılmış olur. Ancak disklerden birisinin bozulması durumunda veri kurtarılamaz olur. Bu yüzden verinin güvenilir olarak saklanması gerektiği durumlarda değil, hızlı işlem yapılması istenilen durumlarda kullanılır. Örneğin işletim sisteminizin tmp dizinini RAID 0'lık bir diziden oluşturursanız, bu dizine dosya yazarken ciddi hız kazancı elde edersiniz.
3. RAID 10
Bu sistem en az 4 disk yardımıyla ve bu düzlemde çifter çifter artacak şekilde bir mekanizma olarak kurulabilir.RAID 1 ve RAID 0'ın birleştirilmiş halidir. Diskler kendi içlerinde ikili gruplar halinde RAID 1 dizileri oluştururlar. Ortaya çıkan iki disk de RAID 0 ile birleştirilmiş olur. Böylece 4 diskin toplam kapasitesinin yarısı kadar kullanılabilir alan olur. Hem okuma hem de yazma işlemlerinde hızlanma sağladığı, üstelik güvenilirlik sağladığı için oldukça sık tercih edilen bir RAID yapısıdır. Aynı anda 2 diskin arıza vermesinde bile çalışabilir, ancak arıza veren disklerin farklı RAID 1 dizilerinde olması gerekir. Maliyetinin yüksekliğinden ötürü ev ortamında kullanımı pek akılcı durma sa da verilerin güvenliği için ve performans artışı isteyen kullanıcıların tercih edebileceği bir sistem olarak ortaya çıkmış bulunuyor.
